Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2009

Το "κατοχικό πενάκι" του Φωκίωνα Δημητριάδη

"AΠO της 6ης πρωινής τα ιταλικά στρατεύματα θα κινηθούν εναντίον της Eλλάδος. Τελεσίγραφο στον Eλληνα πρωθυπουργό απ τον Iταλό πρέσβη Eμμανουέλ Γκράτσι".
Αυτόν τον πρωτοσέλιδο τίτλο αντίκρισαν οι αναγνώστες των περισσότερων αθηναϊκών εφημερίδων το πρωινό της Δευτέρας 28 Οκτωβρίου του 1940. Δεδομένου μάλιστα, ότι το τελεσίγραφο επιδόθηκε στον Μεταξά στις 3 τα χαράματα, εύκολα φαντάζεται κανείς τον αγώνα δρόμου των συντακτών της εποχής, να προλάβουν να τυπώσουν δεύτερο φύλλο, το λεγόμενο "έκτακτο παράρτημα", με τη μεγάλη είδηση. H κήρυξη του πολέμου, με το τελεσίγραφο του Γκράτσι, στάθηκε για την Ελλάδα -που η διχόνοια πάντοτε την κατέτρωγε- ένα σύνθημα πρωτοφανούς ομοψυχίας. Μπροστά στην απειλή η ελληνική συνείδηση ανασκουμπώθηκε και εξεγερμένη τέθηκε επί ποδός για δράση. Οι εικαστικοί καλλιτέχνες επιστρατευμένοι κι αυτοί, στο μέτωπο ή στα μετόπισθεν, απεικόνισαν την εξάμηνη ελληνοϊταλική σύγκρουση, που κατέληξε σε θρίαμβο για την Ελλάδα κι εξευτελισμό του φασιστικού καθεστώτος. Mε κάθε πρόσφορο εικαστικό μέσο, απ' την πρώτη στιγμή θ’ αποτυπώσουν παραστατικά τη γενική έξαρση, αλλά και τον παράλογο ενθουσιασμό των Ελλήνων, την πολεμική ορμή και το μεγαλείο της νίκης, αλλά και τις δοκιμασίες, τις κακουχίες και τα βογγητά των πληγωμένων, ακόμη κι αυτόν τον ίδιο το θάνατο. Εκτός από τους ζωγράφους που φιλοτέχνησαν σειρές (... όπως οι Αλεξανδράκης, Προκοπίου, Αργυρός) ή μεμονωμένα έργα ( Γουναρόπουλος, Kαπράλος, Bυζάντιος, Φρ. Aριστεύς, Nείρος, Σπ. Bασιλείου, Παρθένης κ.ά. ) στην ηθική ενίσχυση του άμαχου πληθυσμού και στην καλλιέργεια αλληλεγγύης στις οικογένειες των στρατευμένων, συνέβαλαν κατά κύριο λόγο με τις αφίσες τους, οι τότε σπουδαστές του εργαστηρίου χαρακτικής της Σχολής Καλλών Τεχνών του Γιάννη Kεφαλληνού (Tάσσος, Bάσω Kατράκη, K. Γραμματόπουλος κ.ά.) και οι σκιτσογράφοι των εφημερίδων της εποχής. Τα πρώτα "πενάκια" που επιστρατεύτηκαν ήταν οι επιφανείς σκιτσογράφοι Φωκίων Δημητριάδης, Γ. Γκέιβελης, Στ. Πολενάκης, Aν. Bλασσόπουλος, Σοφοκλής Aντωνιάδης, Aν. Bώττης, Παυλ. Παυλίδης, K. Mπέζος, N. Kαστανάκης, Mιχ. Nικολινάκος και ακολούθησε μια χορεία νεότερων, μα το ίδιο αξιόλογων γελοιογράφων. Aπ’ την έναρξη του πολέμου και μέχρι την εισβολή των Γερμανών στην Eλλάδα τον Απρίλιο του 1941, η ελληνική γελοιογραφία θα φτάσει στην ύψιστη ακμή της. Φτάνοντας ενίοτε στα όρια μεταξύ σάτιρας και προπαγάνδας, θα κατεξευτελίσει την κωμική οίηση του Mουσολίνι και τις συνεχείς πανωλεθρίες του ιταλικού στρατού, ομολογουμένως τόσο εύστοχα, ώστε να σχηματίζεται η εντύπωση, περισσότερο σήμερα, πως ο πόλεμος κατά των Ιταλών υπήρξε μια ακολουθία από εύκολες νίκες. Σχεδόν πλάι σε κάθε χρονογράφημα, υπήρχε στις σελίδες των εφημερίδων και μια γελοιογραφία που εξήρε τα κατορθώματα του εύζωνα. Το τσαρούχι που πετάει τον Μουσολίνι στη θάλασσα (...θα πρέπει να είναι σκίτσο του Πολενάκη) τυπώθηκε σε αμέτρητα φυλλάδια για να μοιραστεί στις γειτονιές της Αθήνας. Το χαρακτηριστικό σκίτσο του Αγήνορα Αστεριάδη με τον εύγλωττο τίτλο "VINCEREMO", που απεικόνιζε έναν σκύλο να κατουράει το αρχικό του ονόματος του Μουσολίνι και την υπερφίαλη δήλωσή του, που ήταν γραμμένη σε μια κολώνα, τοιχοκολλήθηκε σε πολυσύχναστα σημεία της πρωτεύουσας, πλάι στο γνωστό "Στιλέτο" του χαράκτη Τάσσου (...έργο που πριν γίνει αφίσα, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Νεοελληνικά Γράμματα" στο τεύχος της 16ης Νοεμβρίου 1940).  

Το δίπτυχο του Φωκίωνα Δημητριάδη, που δημοσιεύτηκε στα "Aθηναϊκά Nέα" (..στο φύλλο της 6ης Aπριλίου ’41, ακριβώς την ημέρα που εκδηλώνεται η γερμανική επίθεση στα ελληνικά σύνορα) με υπέρτιτλο "H ιστορία επαναλαμβάνεται..." και υπότιτλο "...Θα απαντήση και πάλιν η ελληνική λόγχη" χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα ακόμα και στα "επιστολικά δελτάρια" της εποχής. Στην ανατύπωση της αφισέτας,που στη μια πλευρά απεικόνιζε το Μουσολίνι και στην άλλη, σ' ένα πανομοιότυπο σκίτσο, το Χίτλερ (...κάτι σαν εναλλαγή προσώπων στο ρόλο του σφαγέα, δηλαδή) η λεζάντα ήταν πάντα δίγλωσση -ελληνικά και αγγλικά- ώστε το σαφές μήνυμα να μεταφέρεται και στο εξωτερικό. Σε πολλές ξένες εφημερίδες, άλλωστε (...κυρίως βρετανικές και γαλλικές) αναδημοσιεύονταν και πολλά αντιφασιστικά και αντιναζιστικά σκίτσα ελλήνων γελοιογράφων. Αυτές οι πρώτες κινήσεις των ελλήνων σκιτσογράφων και χαρακτών, δήλωναν στην ουσία πως, ολόκληρος ο ελληνικός λαός πια, ήταν έτοιμος για οργανωμένη αντίσταση, όχι μόνο εναντίων των ξένων κατακτητών, αλλά και των εγχώριων φασιστικών ανδρεικέλων τους. Ας μην ξεχνάμε πως, η Μεταξική λογοκρισία απαγόρευε τη δημοσίευση σκίτσων που σατίριζαν τον Ντούτσε τον πρώτο καιρό της ιταλικής επίθεσης και μέχρις ότου ο ελληνικός στρατός σημειώσει τις πρώτες νίκες του στα βορειοηπειρωτικά βουνά. Επίσης, στα πλαίσια μιας πολιτικής "μη εξερεθισμού της ναζιστικής Γερμανίας", η ελληνική κυβέρνηση είχε απαγορεύσει γενικώς τη δημοσίευση σκίτσων του Χίτλερ (...ήταν η περίοδος που η Αθήνα επένδυε ακόμα πολιτικά σε μια "μεσολάβηση" του Βερολίνου προς τη Ρώμη). Είναι γνωστή η περιπέτεια -σε μια απ' τις πιο δύσκολες καμπές του πολέμου- μερικών από τα πιο λαμπρά ονόματα της ελληνικής διανόησης. Το Δεκέμβρη του 1940 συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στην Ασφάλεια, όπου και κρατήθηκαν για 48 ώρες, ο διευθυντής του περιοδικού "Νεοελληνικά Γράμματα" Δημήτρης Φωτιάδης, ο Κώστας Βάρναλης, ο Μ. Καραγάτσης, ο Νίκος Καρβούνης, ο Γιάννης Κορδάτος, ο Άγις Θέρος, ο Θέμος Κορνάρος κι ο Ασημάκης Πανσέληνος. Αφορμή ήταν η δημοσίευση άρθρου του Καραγάτση, στο οποίο ανέφερε ότι ο ιταλικός φασισμός είναι ιμπεριαλιστικός, δίχως ηθική συνέπεια και πολιτική συνέχεια. Αιτία -βέβαια- η αντιφασιστική αρθρογραφία όλων, τόσο στα "Νεοελληνικά Γράμματα" όσο και στον ημερήσιο τύπο, ιδιαίτερα στην εφημερίδα "Πρωία".
Τις μεθόδους της Μεταξικής κυβέρνησης προσπάθησαν να διατηρήσουν και να "εξελίξουν" οι μετέπειτα κατοχικές κυβερνήσεις, υπό τους Τσολάκογλου, Κορυζή, Λογοθετόπουλο και Ιωάννη Ράλλη (...πατέρα του Γεωργίου), γνωστούς και ως Κουϊσλινγκ, αλλά όπως ήταν φυσικό, στάθηκε αδύνατο να επιβάλουν λογοκρισία στο σύνολο του Τύπου και ν' αντιμετωπίσουν την ευρηματικότητα και το πάθος του λαού, που αντιστέκονταν με κάθε μέσο για την απελευθέρωση, αλλά και την επιβίωσή του. Στην Αθήνα, αλλά και στη Θεσσαλονίκη, ξεφυτρώνουν νέα έντυπα με αποκλειστικό σχεδόν περιεχόμενο τη γελιοποίηση των εισβολέων, ενώ και τα αποκαλούμενα "οικογενειακά έντυπα" προσθέτουν ειδικές σελίδες χιούμορ για την περίσταση. Παράδειγμα νέου εντύπου, προσανατολισμένου στον σχολιασμό του πολέμου με σκίτσα ή κόμικ, είναι το περιοδικό "Aέρα" που κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του το Σάββατο 7 Μαρτίου 1941 και προλαβαίνει να εκδώσει άλλα τρία. Απ' τα "οικογενειακά" περιοδικά αξίζει να σημειωθεί ο "Θησαυρός", που πρόσθεσε στις σελίδες του την ενότητα γελοιογραφιών "Επί ποδός πολέμου" με αποθησαυρισμένο υλικό των κορυφαίων σκιτσογράφων εκείνου του καιρού. Ειδική μνεία οφείλουμε επίσης, στο περιοδικό "Ο φανός των Συντακτών", ένα σατιρικό έντυπο, που προπολεμικά συνόδευε με ευτράπελα και πιπεράτα σχόλια τις κοσμικές εκδηλώσεις των εργαζομένων στο χώρο του Τύπου και κυρίως τον ετήσιο "Χορό των συντακτών". Στις 28 Φεβρουαρίου 1941, προσαρμοσμένο στο εμπόλεμο κλίμα, το περιοδικό κυκλοφόρησε με αλλαγμένο λογότυπο, ως "Ο πολεμικός φανός" και τη λεζάντα "Εκδίδεται συσκοτισμένος, σύμφωνα με τη διαταγή περί συσκοτίσεως των φώτων". Αιχμή του δόρατος της έντυπης σάτιρας, βέβαια, παρέμεναν οι μεγάλες εφημερίδες της εποχής, η "Καθημερινή", το "Ελεύθερον Βήμα", τα "Αθηναϊκά Νέα" (..."πρόγονοι" των εφημερίδων "Το Βήμα" και "Τα Νέα", που κυκλοφορούν μέχρι σήμερα), ο "Ασύρματος" κ.ά.
Στο "Ελεύθερον Βήμα", στις 2 Νοεμβρίου του 1940, δημοσίευσε το πρώτο του πολεμικό σκίτσο και ο Φωκίων Δημητριάδης, δέκα σκίτσα του οποίου, διάλεξα να παρουσιάσω σ' αυτό το μικρό αφιέρωμα. Αυτή η πρώτη του πολεμική γελοιογραφία δεν διέφερε κατά πολύ από το ύφος και την τεχνική των συναδέλφων του, εκείνη την περίοδο. Είχε τίτλο "Ο προστάτης των μικρών" και παρουσίαζε ένα παιδί σε μικρή ηλικία, ντυμένο με τη χαρακτηριστική ενδυμασία του εύζωνα, να προτάσσει τη λόγχη του στο Μουσολίνι, ενώ την όλη σκηνή παρακολουθούν τέσσερις γυναικείες φιγούρες που παριστάνουν τη Λιβύη, την Αιθιοπία, την Αλβανία και τα Δωδεκάνησα. Ακολούθησαν δεκάδες σκίτσα αντιφασιστικού χαρακτήρα, τόσο στο "Ελεύθερον Βήμα" όσο και στα "Αθηναϊκά Νέα", κάποια από τα οποία, μπορείτε να δείτε και στη σελίδα minipress.gr Εν τάχει, ξεχωρίζω το δίδυμο "Φράνκο-Ντούτσε" (Aθηναϊκά Nέα, 6 Mαρτίου 1941), το "Τώρα που ήλθε η άνοιξη" με τον Μουσολίνι να χτυπά την πόρτα του ναζισμού, λέγοντας: "Ελεήστε τον σακάτη" (Ελεύθερον Bήμα, 9 Mαρτίου 1941) κι ακόμη το εξαιρετικό εκείνο σκίτσο, όπου ο Μουσολίνι κείται επάνω σε πλήθος, μύριες λόγχες, με τίτλο: "H ταν ή επί των" (Ελεύθερον Bήμα, 24 Nοεμβρίου 1940). Η έξυπνη λεζάντα παίζει πάντα σημαντικό ρόλο στην επιτυχία... στην απήχηση μιας γελοιογραφίας. Ο συντονισμός εικόνας και λόγου αναδεικνύει τον παιδευτικό, τον πολύτιμα πολιτιστικό ρόλο του σκίτσου, άσχετα αν κάποιοι το θεωρούν παρακατιανή, παρακαλλιτεχνική δημιουργία. H λεζάντα του Δημητριάδη υποδηλώνει επίσης, την προσωπική του παιδεία, με τους τόσους παραλληλισμούς, τους υπομνηματισμούς και τις υπαινικτικές βολές του.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, το σκίτσο του Φωκίωνα Δημητριάδη διαφοροποιείται, τεχνικά και αισθητικά. Αποκτά -στη μαυρόασπρη εκδοχή του- άπειρες αποχρώσεις του γκρίζου κι ένα σβησμένο φόντο αναγεννησιακής γκραβούρας και λειτουργεί σε πολλά επίπεδα, ιδιαίτερα όταν ο δημιουργός δεν αρκείται απλώς στη γελοιογραφία, αλλά αποβάλει τα εμβληματικά "κλισέ" και εικονογραφεί τη ζοφερή πραγματικότητα. Ως λειτουργός της δημόσιας γραφής, με τη σημασία και της καταγραφής και της καταγγελίας, μέσα στην κοινωνία και για την κοινωνία, παρουσιάζει σημαντικότατο πολιτιστικό έργο, που μάλιστα απευθύνεται σε διεθνές κοινό, αφού η δουλειά του ανατυπώνεται και σε ξένες εφημερίδες.
Οι κατοχικές γελοιογραφίες του Φωκίωνα Δημητριάδη χρωματίζονται από τον έντονο συναισθηματισμό, τη νοσταλγία των παλαιών ημερών της ελευθερίας και την προσμονή της λύτρωσης. Αυτό που ξεχωρίζει στον Φωκίωνα Δημητριάδη, είναι ο έντονος λυρισμός, οι ελεγειακές εξάρσεις και ο πικρός σαρκασμός, όπως γράφει ο Αρτέμης Ψαρομηλίγκος στο εισαγωγικό σημείωμα της ειδικής έκδοσης της "Ελευθεροτυπίας" του Σαββάτου, απ' όπου και τα δέκα σκίτσα που παρουσιάζονται εδώ.
Εγώ κλείνοντας, θα πω μόνο πως, η δύναμη αυτών των σκίτσων είναι τέτοια, που δεν χρειάζεται καν λόγια για ν' αγγίξει τη μνήμη των μεγαλυτέρων και την ευαισθησία των νεοτέρων...

Οι ένδοξοι νικηταί ! ~ CHEATED OF VICTORY  

 "Δυστυχώς, στρατηγέ μου, τα παράσημα δεν έχουν σήμερα καμίαν αξία" 
"SORRY, GENERAL, DECORATIONS HAVE NO VALUE TODAY"
   

"YOUR MONEY OR YOUR LIFE" 
"Το βαλάντιον ή την ζωή σου" 
- Ώστε δεν έχεις πενήντα λίρες να μου δώσεις? Τότε είσαι κομμουνιστής και θα τουφεκισθείς!
 

Κατηγορώ... ~ J' ACCUSE  

Απ' τα κόκκαλα βγαλμένη... ~ HYMN TO LIBERTY 

 

"Δεν το θέλω. Σκότωσες τον μπαμπά μου!" 
"YOU KILLED MY DADDY"

 Η τιμή ενός ψωμιού ~ THE PRICE OF BREAD 

 Πανδαισία! ~ NOTHING EVEN FOR THE SCAVENGER

Σκουπίδια του 1941 ~ GARBAGE-1941 

Συναγερμός ~ THE ALARM   

Το λεύκωμα με τα κατοχικά σκίτσα του μεγάλου αυτού έλληνα σκιτσογράφου, του " πρύτανη της ελληνικής γελοιογραφίας", όπως τον χαρακτηρίζουν πολλοί, συνάδελφοί του και μη, τυπώθηκε -αρχικά- στις Η.Π.Α. από τον εκδοτικό οίκο Rinehart & Company Inc. το 1946, με τον τίτλο "Shadow over Athens". Το 2004, το ίδιο λεύκωμα επανεκδόθηκε βελτιωμένο και κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τον εκδοτικό οίκο Modern Times, με τον τίτλο "Σκιά πάνω από την Αθήνα"Ακόμη, για όποιον ενδιαφέρεται, κυκλοφορεί και CD ROM απ' το Πολυτεχνείο της Πάτρας, με αναπαραγωγή των σκίτσων του στο "Ελεύθερον Bήμα" από το 1922 έως το 1934.

Παρασκευή 16 Οκτωβρίου 2009

ΣΕ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

Ανατολικά της Εδέμ
ζούσε ένας τύπος μποέμ
που φορούσε πάντα
λουλούδι στο πέτο
Ήτανε πολύ αμπιγέ
είχ' ένα κοστούμι ριγέ
περπατούσε λες
κι είχε κάνει μπαλέτο,
μοίραζε χιλιάδες φιλιά
πλήρωνε για να 'ρθουν βιολιά
και τα βράδια γλυκά τραγουδούσε
έναν τόσο λυπημένο σκοπό
"σ' αγαπώ, σ' αγαπώ"...

Αυτό το ρεφρενάκι, που τους στίχους του έγραψε η Λίνα Νικολακοπούλου και το έντυσε με μια από τις πιο γλυκές του μελωδίες ο Σταμάτης Κραουνάκης, βγήκε αυθόρμητα απ' τα χείλη μου, όταν διάβασα το άρθρο των "Εικόνων" που είχε την καλοσύνη να μεταφέρει στο ιστολόγιο ο αγαπητός μου συγκάτοικος. Άρθρο και τραγούδι, μας μεταφέρουν σε συνήθειες άλλων εποχών και μας περιγράφουν χαρακτήρες με νοοτροπία και κουλτούρα πολύ διαφορετική από αυτήν που κυριαρχεί στις μέρες μας. Ανθρώπους με στιλιζαρισμένη αβρότητα κι εκλεπτυσμένη συμπεριφορά, που με λίγα λόγια, πολύ εύκολα θα τους χαρακτηρίζαμε σήμερα εκκεντρικούς...
Κατά έναν παράδοξο τρόπο, ένα άλλο τραγούδι γραμμένο πάλι σε τρίτο πρόσωπο, από τη Χάρις Αλεξίου αυτή τη φορά (...ο πολυαγαπημένος μου "Άνθρωπος του κάβου"), ήρθε και κόλλησε πλάι στο παραμύθι του Μπαρ-Μπαρ "Ο κύριος Ούτε Κιχ", που διάβασα τις προάλλες στο ιστολόγιο του αγαπητού Σείριου. Παραμύθι και τραγούδι, μας μιλούν γι ανθρώπους μοναχικούς, που περνούν δίπλα μας χωρίς να τους πάρουμε είδηση και το ίδιο αθόρυβα αποχαιρετούν τον μάταιο τούτο κόσμο. Ανθρώπους που διαλέγουν για φίλους τα πουλιά, τα δέντρα, τα κύματα και σπανιότερα έναν σιωπηλό διπλανό τους, το ίδιο μόνο μ' αυτούς...
Ύστερα πέρασα απ' το ιστολόγιο της αγαπητής Κλεοπάτρας & Μινγκ... στο ίδιο κλίμα με τις τελευταίες αναρτήσεις της, το τραγούδι του Νικόλα Παπάζογλου, που ακούγεται απ' το ραδιόφωνο...

Ο μοναχός ο άνθρωπος
όταν γλεντούν οι άλλοι
ντρέπεται που ‘ναι μοναχός
και στη χαρά φαλτσάρει...

Πρόκειται τάχα για συμπτώσεις ή είναι τόσα πολλά τα τραγούδια σε τρίτο πρόσωπο?
Κι είναι, άραγε, όλα τους μελαγχολικά ή υπάρχουν και χαρούμενα, που όμως τα προσπερνάμε, γιατί η θλίψη και το παράπονο -όταν είναι σε τρίτο πρόσωπο- μας αγγίζουν σαν ακροατές, ευκολότερα ?
Το τρίτο πρόσωπο χρησιμοποιείται συνήθως στη λογοτεχνία. Στο τραγούδι, που σαν μέσο έκφρασης διαθέτει μεγαλύτερη αμεσότητα, η αλήθεια είναι πως οι δημιουργοί προτιμούν να απευθύνονται στον ακροατή σε δεύτερο πρόσωπο, βάζοντάς τον απέναντί τους ή να μονολογούν σε πρώτο πρόσωπο, βγάζοντας τ' απωθημένα τους.
Τα τραγούδια που είναι γραμμένα σε τρίτο πρόσωπο, μας συστήνουν, ως επί το πλείστον, ιδιαίτερους ανθρώπους, προσωπικότητες που σπανίζουν ή ήρωες της καθημερινότητας, λαμπερούς και κοινωνικούς ή περιθωριακούς και μοναχικούς τύπους, πάντα όμως στεφανωμένους με μιαν αύρα σχεδόν μεταφυσική. Οι δημιουργοί τους, είτε περιγράφουν χαρακτήρες φανταστικούς είτε πραγματικούς, τους ξεχωρίζουν απ' το πλήθος και αφηγούνται σελίδες από τη ζωή τους, σα να πρόκειται για μικρά, τρίλεπτα μυθιστορήματα, με αρχή μέση και τέλος. Μαθαίνουμε γι αυτούς λεπτομέρειες, όπως το πότε και που γεννήθηκαν, από που έρχονται, που πηγαίνουν, πως είναι η εξωτερική τους εμφάνιση, ποιές είναι οι συνήθειες και οι ιδιαιτερότητές τους και σχεδόν πάντα, η μελωδική αφήγηση κλείνει με μια φυγή, μια παραίτηση, έναν θάνατο...
Ο λόγος που εξασκούν αυτήν την παράξενη γοητεία στον ακροατή, είναι ο ίδιος που συνδέει τον αναγνώστη με το λογοτεχνικό ήρωα και τον θεατή με τον πρωταγωνιστή μιας ταινίας... αναγνωρίζει κομμάτια απ' τη ζωή του, διακρίνει πτυχές του εαυτού του και φαντασιώνεται αυτό που θα ήθελε ή φοβάται, χωρίς ταυτόχρονα να είναι αναγκασμένος να βγει απ' το καβούκι του.
Έχοντας αυτά στο μυαλό μου, ανέτρεξα σε αγαπημένα μου ακούσματα, για να συνειδητοποιήσω πως, τελικά είναι πολλά, πάρα πολλά τα τραγούδια σε τρίτο πρόσωπο. Γι αυτό και θέλησα να εγκαινιάσω μια ξεχωριστή στήλη στο βλογ, στην οποία θα παρουσιάζουμε -με διαφορετική αφορμή κάθε φορά- επιλογές τραγουδιών που άπτονται ενός συγκεκριμένου θέματος ή θεματικής ενότητας. Κι επειδή τα πέντε μου φάνηκαν λίγα, ενώ τα δέκα πολλά, αποφάσισα να είναι επτά, μιας και υπάρχει και το ανάλογο τραγουδάκι...
"ΕΠΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΘΑ ΣΟΥ ΠΩ" λοιπόν, φίλε αναγνώστη κι επισκέπτη της μπλογκογειτονιάς. Επτά αγαπημένα τραγούδια σε τρίτο πρόσωπο...


1) Την ώρα που περνούσε τ' οργανάκι - Αττίκ

2) Το μήλο - Αφροδίτη Μάνου, Νίκος Πορτοκάλογλου

3) Σίδερο με ατμό - Λίνα Νικολακοπούλου, Σταμάτης Κραουνάκης

4) Περιμπανού - Νίκος Γκάτσος, Μάνος Χατζιδάκις

5) Η ιστορία της Μαρίας - Βασίλης Νικολαΐδης

6) Η ανεμώνα του Σικάγου - Σάννυ Μπαλτζή, Λάκης Παπαδόπουλος

7) Η ωραία Ανδριάνα των Αθηνών - Άκος Δασκαλόπουλος, Νότης Μαυρουδής

Οι κυρίες πάντα προηγούνται... ακολουθούν οι κύριοι !!!

1) Κεμάλ - Νίκος Γκάτσος, Μάνος Χατζιδάκις

2) Ο γέρο-Μαθιός - Παύλος Σιδηρόπουλος, Παντελής Δεληγιαννίδης (Δάμων & Φιντίας)

3) Ένας νέγρος θερμαστής από το Τζιμπουτί - Νίκος Καββαδίας, Θάνος Μικρούτσικος

4) Άγγελος εξάγγελος - Διονύσης Σαββόπουλος, Μπομπ Ντίλαν

5) Ο Τζακ Ο' Χάρα - Θεοδόσης Άθας, Γιώργος Ζαμπέτας

6) Του Βοτανικού ο μάγκας - Λάκης Τσώλης, Γρηγόρης Μπιθικώτσης

7) Ο Αχιλλέας απ' το Κάιρο - Κώστας Τουρνάς

Αναμένω με λαχτάρα τις δικές σας προτιμήσεις, αλλά και τις απόψεις σας για τις επιλογές μου. Καλή ακρόαση !!!

Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2009

ΟΔΟΣ ΞΟΥΘΟΥ

«-Όπως λέμε Θου Βου;;;…
-Κάλε, τι Θου Βου;… Ξου-Θου!...
-Και τι είναι αυτό;
-Οδός…
-Τι;
-Δρόμος… Πώς το λένε…
-Που; Στο Πεκίνο;…
-Ποιο Πεκίνο ρε κερχανατζή!... Εδώ, στην Ομόνοια είναι.
-Μπα, ελληνικό είναι;… Και τι είν’ αυτό το «ξούθου» τέλος πάντων;…
-Προϊστορικό πουλί…
-Ρε με κοροϊδεύεις, ρε;… Ε, άντε και ΞΟΥΘΟΥ!!!!!...»


Κι όμως αυτή η οδός που έγινε αιτία για να διαμειφθεί η ανωτέρω λογομαχία, ΥΠΑΡΧΕΙ… Τώρα πως υπάρχει είναι ένα εντελώς άλλο ζήτημα, αλλά θα σας το πω κι αυτό…

Θα σας τα πω όλα… Και πρώτον, πως μου ήρθε:
Πριν μερικές μέρες έβλεπα την παραγνωρισμένη ταινία, «Συμμορία Εραστών», με τον Ντίνο Ηλιόπουλο, σε σενάριο -με εξαιρετικό χιούμορ- Ασημάκη Γιαλαμά-Κώστα Πρετεντ
έρη. Σε κάποια στιγμή ο Ηλιόπουλος λέει στον Βάσο Αδριανό: «Χαίρομαι που σας γνωρίζω! Είστε τόσο αρχοντικός, ευθύς… εεεε, μακρύς… Άνετος…» κι ο Ρίζος από δίπλα του: «Σαν την οδόν Ξούθου!…»


Έκτοτε μου έμεινε η απορία: που είναι αυτή η «οδός Ξούθου»… Βεβαίως, για να γίνεται υπαινιγμός στην «άνεσή» της, κατάλαβα ότι το πιθανότερο είναι να βρίσκεται στο κέντρο…
Έμελλε όμως να τη συναντήσω και μάλιστα σύντομα: Χτες κατεβαίνω για να πάρω τον ηλεκτρικό για Μοναστηράκι και –τι έκπληξη!- νιέντε ηλεκτρικός… Αναγκάστηκα να πάρω το περίφημο «Χ12» το οποίο κάνει το δρομολόγιο –λένε- του ηλεκτρικού, σταματώντας στις ανάλογες στάσεις. Πράγμα, βεβαίως, που κάθε άλλο παρά αυτό κάνει.

Το «Χ12» είναι πραγματικά σπουδαία σύλληψη. Είναι ένα λεωφορείο μπαλαντέρ με όλες τις στάσεις συγκεκριμένες και ταυτόχρονα αόριστες… Είναι το πιο αποτελεσματικό δρομολόγιο για να περιπλανηθείτε στους δρόμους της Αθήνας
μια ωραία κυριακάτικη πρωία χωρίς να έχετε κανέναν απολύτως προορισμό… Αλλοίμονο σας μόνο αν το πάρετε για να πάτε εκεί που θέλετε… Τα πιάσατε τα λεφτά σας και μάλιστα με τόκο… Κοντολογίς, είναι η πιο παραπλανητική αρλούμπα για να μη βρεις ποτέ τον προσανατολισμό σου, πάρα κάποια στιγμή ζαλισμένος από την τρελή κι αυθαίρετη πορεία του αρχίζεις να ψυχανεμίζεσαι ότι κάπου εκεί κοντά πρέπει να είναι η Ομόνοια… Και πράγματι ήταν…
Σε μια στιγμή, μετά από επικές μανούβρες του υπερτροφικού και δυσκίνητου διπλού λεωφορείου, βλέπω το πιο θλιβερό θέαμα που θα μπορούσε ποτέ να μου επιφυλάξει η Αθήνα. Είναι αλήθεια ότι αγαπώ το κέντρο και αγαπώ ακόμα και την ασχήμια και την παρακμή της Αθήνας, αλλά δε μπορούσα ποτέ να φανταστώ πόσο ήταν ικανή να με σοκάρει: Ένα ανατριχιαστικά αποκρουστικό σοκάκι πλήγωσε το ανυποψίαστο βλέμμα μου και πριν φύγει εντελώς από το οπτικό μου πεδίο, μέσα από τ
ο τζάμι της πόρτας του παλαβού μου λεωφορείου, πρόλαβα να δω και το όνομά του: «ΟΔΟΣ ΞΟΥΘΟΥ»…
Δεν πρέπει να το είδα πάνω από πέντε δευτερόλεπτα, όμως μου έμεινε στο μυαλό όλη τη μέρα χτές και, προφανώς, ακόμη σήμερα.


Είναι μάταιο να περιγράψω το πώς είναι αυτό το σοκάκι… Το μόνο που μπορώ να κάνω για να βοηθήσω την φαντασία να το συλλάβει κάπως, είναι το εξ
ής: Φανταστείτε ένα δρόμο τόσο στενό

και έναν δρόμο τόσο βρώμικο
και ανακατέψτε το μείγμα καλά...

Τώρα νομίζω έχετε -όσοι δεν έτυχε να το δείτε ποτέ- μια καλή δόση υποψίας (άλλα και κατάθλιψης) για το πώς μπορεί να είναι αυτό το καλντερίμι.

Ο δρόμος έχει σίγουρα τη δική του ιστορία που αξίζει να τη διαβάσετε στο «blog του Αθηναίου» (και ιδιαίτερα στα σχόλια της ανάρτησης).


Αυτό που θέλω να κάνω, τελειώνοντας αυτήν την ελεγεία στην οδό Ξούθου, είναι να αποκαλύψω επιτέλους ποίος και τι ήταν αυτός ο Ξούθος.

Ο Ξούθος λοιπόν αγαπητοί μου, είναι ένας από τους προπάτορές μας. Γεννήτορας των Ελλήνων, κατά την μυθολογία.
Για το ποια ήταν τα πατρογονικά του υπάρχει διχογνωμία: Στις «Ηοίες» του Ησιόδου βρίσκουμε ότι ήταν γιός της Ελένης και του Ορσηίδος, ενώ ο Ευριπίδης στην τραγωδία του «Ίων», προσπαθεί να μας πείσει ότι ήταν γιός του Αιόλου και της Κυανής. Τις οίδε και τρέχα γύρευε… Το σίγουρό όμως είναι ότι του καταλογίζεται η αρχή των Αχαιών και των Ιώνων αφού με τη σύζυγό του Κρέουσα, απέκτησαν τον Αχαιό και τον Ίωνα, ενώ είχαν και μια κόρη, την Διομήδη που όμως δεν είχε τόση ζήτηση η καημένη και δεν ίδρυσε καμία φυλή.
Τώρα, η μαμά του Ξούθου, η Ελένη κατά Ησίοδο, όπως είπαμε, είχε αδελφή την Πανδώρα, η οποία ερχομένη εις γάμου κοινωνίαν μετά του Διός απέκτησε τους εξής εξαδέλφους του Ξούθου: τον Γραικό (από όπου αίρουμε και την ονομασία μας, σχεδόν, παγκοσμίως), τον Μαγνή (από όπου η Μαγνησία) και τον Μακεδνό (από όπου η Μακεδονία).

Αυτή, λοιπόν, την «τιμή» έμελλε, τελικά, να επιφυλάξουμε σε έναν προπάτορά μας… Και πάλι καλά… Ας πάει να ρωτήσει και κανένα πιό φρέσκο (λέγε με Κολοκοτρώνη ή Καποδίστρια
)...
Πάντως σύντομο ανέκδοτο βγαίνει: Ανάπλαση της οδού Ξούθου………

Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2009

Ο καλός υπηρέτης είναι ο κύριος του κυρίου του...

Τις περισσότερες φορές -λένε- οι καρατερίστες (οι ηθοποιοί δηλαδή που ερμηνεύουν χαρακτήρες -carattere στα ιταλικά- σε ηθογραφικά, συνήθως, έργα) κλέβουν ανετότερα την παράσταση, μερικές φορές εις βάρος ακόμη και των πρωταγωνιστών… Το συναμφότερο μιας δεινής συγγραφικής πένας και ενός εξαιρετικού υποκριτικού ταλάντου, κάνουν αυτούς τους ρόλους, πραγματικά, αβανταδόρικους…

Καρατερίστες, όμως, δεν υπάρχουν μόνο στο θέατρο, τον κινηματογράφο ή την τηλεόραση. Υπάρχουν, βεβαίως, και στη ζωή –από την οποία εμπνέονται, ενίοτε, οι συγγραφείς… Και χαρακτήρα αδρό σε κάνουν τα χούγια, τα κουσούρια, η κινησιολογία, που, ενίοτε, τα κληρονομείς και από αυτήν ακόμη την εργασία σου…

Έχω την πεποίθηση πως κάθε μα κάθε επάγγελμα, αν το ασκεί κανείς με όρεξη, αφοσίωση, δημιουργικότητα, άλλα και αγάπη (ή μεράκι επί το ελληνικότερον) μπορεί να εμπλουτίσει τον χαρακτήρα του ανθρώπου που το εξασκεί ώστε, στο είδος του, να γίνει μαΐστορας ή και καλλιτέχνης. Έτσι, γοητευτικοί χαρακτήρες τόσο της ζωής όσο και της τέχνης, είναι –ή μπορούν να είναι- θαρρώ, όσοι ασκούν το επάγγελμα του υπηρέτη…


Εδώ θα ασχοληθώ ειδικότερα με το επάγγελμα του μπάτλερ ή θαλαμηπόλου, ελληνιστί. Πάντα με σαγήνευαν οι υπηρέτες εκείνοι που πολλές φορές γίνονταν αριστοκρατικότεροι των αφεντικών τους στις ταινίες –ή κύριοι των κυρίων τους, όπως μας λέει ο Άγγλος Σάμιουελ Μπρέτσον που θα σας συστήσω παρακάτω.

Η τέχνη του υπηρετείν έχει κώδικες, νόρμες και, φυσικά, μυστικά…

Θυμάμαι αίφνης τα λόγια του Ιταλού ηθοποιού, Giustino Durano, ως θείου του Roberto Benigni και αρχισερβιτόρου, στην διάσημη ταινία “La vita è bella” όταν του υπεδείκνυε πως θα έπρεπε να σερβίρει:

«Να θυμάσαι το ηλιοτρόπιο: Υποκλίνεται στον ήλιο, μα όταν είναι στραμμένο προς το έδαφος, σημαίνει πως είναι νεκρό… Σερβίρεις, δεν είσαι υπηρέτης! Το σερβίρισμα είναι τέχνη! Ο Θεός υπηρετεί τους ανθρώπους, χωρίς να είναι υπηρέτης τους…»


Το τεύχος αριθμός 144 των ΕΙΚΟΝΩΝ του Αυγούστου του 1958 μας παρουσιάζει έναν μαιτρ του είδους, διδάσκοντος την «δύσκολη και περιφανή τέχνη των οικοθεραπόντων και αρχιτρικλίνων» -τον Σαμούηλ (όπως τον λέει) Μπρέτσον [1]. Ο κύριος Σαμουήλ ισχυρίζεται ότι: «Η δουλειά του σπιτιού, δεν είναι δουλειά. Είναι τέχνη κι επιστήμη κι ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω…



Τα επαγγέλματα θεραπείας και ξενίας, στον τόπο μας, τείνουν συχνά να έχουν έναν χαρακτήρα υποτιμητικό και το υπηρετείν ένα πρόσωπο ή μια ομάδα ατόμων, συχνά θεωρείται μορφή λίγο ή πολύ αξιοπρεπούς δουλείας… Μόλις τα μεταπολεμικά χρόνια άρχισε και στην Ελλάδα η οικιακή τέχνη να παίρνει τη θέση της και να αποτελή αντικείμενο μιας πιο συστηματικής μελέτης, με την αντίστοιχη νομοθετική και κοινωνική συμπαράσταση του Κράτους. Σε άλλες όμως χώρες και ιδιαίτερα στις λατινικές και τις αγγλοσαξονικές, τα οικιακά επαγγέλματα, όπως και τα επαγγέλματα ξενίας, κάθε άλλο παρά υποτιμητικά θεωρούνται. Οι αρχιτρίκλινοι, οι οινοχόοι, οι θυρωροί, οι οικοθεράποντες όχι μόνον είναι περιζήτητοι και αμείβονται αδρότατα, αλλά θεωρούν και τους εαυτούς των σαν μέλη μιας ειδικής «κάστας» που έχει με τον καιρό καλλιεργήσει εντελώς δικά της ήθη και δικά της, επίσης, προνόμια…



ΑΤΣΑΚΙΣΤΟΣ, ΑΛΥΓΙΣΤΟΣ, ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΟΣ, Ο ΟΙΚΟΘΕΡΑΠΩΝ ΘΑ ΜΕΤΑΦΥΤΕΥΘΕΙ ΜΟΝΟΝ ΕΚΕΙ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΚΥΡΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΛΟΓΟΙ



Δεν είναι ανάγκη να αναχθή κανείς στον Επίκτητο για να υπενθυμίσει πως μια σχέση υπηρετούντος και υπηρετουμένου δεν είναι κατ’ ανάγκην σχέση κυρίου προς δούλον, ούτε να ανασύρει από την ιστορία άλλα παραδείγματα παρακοιμωμένων, που έπαιξαν ρόλο αποφασιστικό στη μοίρα των εστεμμένων.[2] Ο γέρος Σκωτσέζος υπηρέτης της βασιλίσσης Βικτωρίας, ο Τζων Μπράουν, ήταν το πιο αξιοσέβαστο πρόσωπο στα ανάκτορα του Όσμπορν κι ακόμη και στις σύγχρονες αμερικάνικές δυναστείες, το να παίζης σκάκι με τον «μπάτλερ» σου, θεωρείται όχι μόνο αξιοπρεπές, άλλα κι ενδεδειγμένο… Απλούστατα, γιατί οι «μπάτλερς» είναι κατ’ έθιμον, περίφημοι σκακισταί!

Είναι επίσης βαθύτατα σπουδασμένοι σ’ ένα σωρό θέματα –από εραλδική [3] μέχρι οπλονομία… Χρησιμοποιούν ένα λεξιλόγιο πολύ προσεγμένο, που προϋποθέτει ανάγνω

ση καλών λογοτεχνικών κειμένων, και οφείλουν να έχουν ένα αισθητικό κριτήριο αρκετά ανεπτυγμένο, ώστε όχι μόνον να εναρμονίζουν χρωματικούς συνδυασμούς γραβάτας, κάλτσας και γιλέκου, άλλα και να αποφεύγουν τυχόν σαδιστικές φωτιστικές μεταχειρίσεις των ζωγραφικών πινάκων, στα σπίτια όπου υπηρετούν. Ο οικοθεράπων στα οικιακά επαγγέλματα, όπως και ο αρχιτρίκλινος (ο «μαιτρ» των λατινικών χωρών) στα επαγγέλματα ξενίας, αισθάνονται κυρίως πως κατέχουν θέσεις εμπιστοσύνης και πως είναι φορείς ενός λειτουργήματος που άπτεται άλλων μεγάλων περιοχών των ανθρωπίνων σχέσεων, όπως είναι η διπλωματία και η εθιμοτυπία. Παράδειγμα ο κ. Σαμουήλ Μπρέτσον.



ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ της Κας Μπήτον (Mrs Beetons , Book of Household Management)είναι για τον αγγλοσαξονικό κόσμο ό,τι ήταν ο Τσελεμεντές, στα παλιώτερα χρόνια, για τις Αθηναίες νοικοκυρές. Ο Σαμουήλ Μπρέτσον το διαβάζει τακτικά όχι δια να το συμβουλευθή, άλλα για να το υπομνηματίσει…


Με το άψογο μαύρο του σακκάκι, με το στενό ριγέ του παντελόνι, ο κ. Μπρέτσον ομοίαζει κάτι μεταξύ καθηγητού και συμβολαιογράφου, μα στην πραγματικότητα το σημερινό του λειτούργημα και πιο επικερδές είναι και, εδώ που τα λέμε, διασκεδαστικώτερο…

Είναι ο προσωρινός οικοθεράπων του διακεκριμένου εκείνου εκλαϊκευτού της κλασικής μουσικής, του Αμερικανού πιανίστα, Λιμπεράτσε. Το οποίον σημαίνει ότι είναι ένας από τους πιο ακριβά αμειβόμενους «μπάτλερς» της υφηλίου.

Στα πενήντα χρόνια της επαγγελματικής του ζωής (ο Σάμουελ Μπρέτσον έχει περάσει σήμερα τα εξήντα), ο πρύτανις αυτός της δυναστείας των οικοθεραπόντων είχε πάντα την ικανοποίηση ότι διάλεγε αυτός τους κυρίους του, κι όχι μόνον ταξίδευε μαζύ τους σ’ όλον τον κόσμο, αλλά και πριν από δέκα χρόνια, είχε την ευτυχία να κληρονομήσει έναν από αυτούς! Τα χρήματα αυτά ο Σάμουελ Μπρέτσον τα διέθεσε για την… διαιώνιση του λειτουργήματος: Άνοιξε, μ’ άλλα λόγια, μια Ακαδημία Οικιακού Προσωπικού, στην Μπρόμπτον Ρόουντ της Νάϊτ-Μπρίτζ, στην καρδιά του κοσμικού Λονδίνου…



ΑΥΤΑ ΤΑ ΧΕΡΙΑ –λεπτά, πειθαρχημένα, φροντισμένα- έχουν σερβίρει τιτλούχους κι εστεμμένους κι έχουν ανοίξει πόρτες για διαπρεπείς παράγοντες της διεθνούς ζωής. Από την Ακαδημία Οικιακών Επαγγελμάτων του Σαμουήλ Μπρέτσον, έχουν περάσει μέχρι σήμερα περί τους 5.000 μαθηταί κι όλοι έχουν βρει θέσεις ζηλευτές στα ξενοδοχεία και τα αρχοντικά της υφηλίου…



Να μερικά από τα μαθήματα που διδάσκονται στις… κατώτερες τάξεις: Κοπή και σερβίρισμα κρεάτων και πουλερικών, στρώσιμο τραπεζιού, σερβίρισμα κρασιών, συντήρηση ενδυμασιών, ετοιμασία αποσκευών, υποδοχή, άνοιγμα εξώθυρας, αναγγελία, ορθή χρήση τηλεφώνου, καθαρισμός ασημικών, καθαρισμός και συντήρηση πυροβόλων όπλων, [4] γαλλική κουζίνα, καθήκοντα θεραπαινίδων κλπ., κλπ.


ΤΟ ΣΩΣΤΟ ΚΟΨΙΜΟ του κρέατος και των πουλερικών, είτε στην κουζίνα, είτε στην πιατέλλα, προϋποθέτει μια λεπτομερή γνώση ανατομίας, καθώς κι ένα ειδικό μαχαίρι που πρέπει να το κρατάη κανείς σωστά –όχι σαν μαχαίρι μα σαν σμίλη…



Είναι εμφανές ότι τα σύνορα οικοθεραπείας και ξενίας εφάπτονται, αν και στην σύγχρονη ξενοδοχειακή επιστήμη τείνει να υπάρξει ένας σαφής διαχωρισμός, ιδίως στην Αμερική: Ο οικοθεράπων υπηρετεί πρόσωπα, ενώ ο ξενοδοχειακός θεράπων (λέγει η αμερικανική σχολή) υπηρετεί πράγματα (το τραπέζι, το δωμάτιο κ.ο.κ.). Σ’ αυτό αντιτάσσεται η γαλλική σχολή (και, φυσικά, η ελβετική[5]), η οποία αρνείται να αφαιρέσει από τα επαγγέλματα ξενίας τον κατ’ εξοχήν προσωπικό χαρακτήρα τους.

Στην Ελλάδα δυστυχώς, δεν έχουμε ακόμη επιτύχει το απαραίτητο στυλιζάρισμα του προσωπικού, ώστε να υιοθετήσουμε είτε τη μία είτε την άλλη άποψη.[6]

Οι αρχιτρίκλινοι των μεγάλων μας ξενοδοχείων είναι προϊόντα της γαλλικής σχολής, άλλα ποτέ δεν έχουν τον απαιτούμενο καιρό να εξασκήσουν τους μαθητάς των όσον θα έπρεπε, λόγω των διακυμάνσεων της τουριστικής μας κινήσεως. Εξ άλλου, λίγες αθηναϊκές οικογένειες είναι έτσι συγκροτημένες[7], ώστε να μπορούν να απορροφήσουν οικοθεράποντες από το δυναμικό του προσωπικού ξενίας.

Ο οικοθεράπων, ο «μπάτλερ», είναι κι αυτός κομμάτι ενός ολόκληρου πολιτισμού και δεν μεταφυτεύεται από μόνος του, χωρίς ολόκληρο τον γαλαξία αρχών και εθίμων, που συνιστά μια κοινωνία ανθρώπων…[8] Όταν λέγει ένας «μπάτλερ» ότι είναι «κύριος κυρίου» («τζέντλεμαν’ς τζέντλεμαν») είναι υπερήφανος όχι μόνον για την δική του ιδιότητα, άλλα και για την ιδιότητα εκείνου τον οποίον φροντίζει, κατά τον ίδιο τρόπο που είναι υπερήφανος επιλοχίας για τον λοχαγό του.

Τα βασικά προσόντα του ιδανικού οικοθεράποντος –η διακριτικότης, η ευγένεια, η ψυχραιμία, η ορθή έκφραση, το μέτρο στις κινήσεις, η λατρεία του ωραίου- είναι αντικατοπτρισμοί γενικωτέρων αρχών και πλατυτέρων καταστάσεων… Δεν αρκεί να γνωρίζη ο οικοθεράπων τον Πλάτωνα. Πρέπει να υπάρχουν και τα αντίστοιχα κείμενα στην βιβλιοθήκη του οίκου όπου υπηρετεί…

Αλλά καθήκον ενός «μπάτλερ», φυσικά, δεν είναι να διορθώνη τα κακώς κείμενα, ούτε να δείχνει πως τα αντιλαμβάνεται. Ατσάκιστος, αλύγιστος, συντηρητικός και θερμοστατικά ισορροπημένος, ακούει και βλέπει και ενεργεί κι ελάχιστα μιλάει…

Τα επαγγέλματα θεραπείας και ξενίας ένα έχουν καθήκον να φροντίζουν: Τη στιγμή. Το σήμερα. Το τώρα. Γι’ αυτό και παρέμειναν αναλλοίωτα μέσα στους αιώνες…




(Η ορθογραφία είναι η αυθεντική. Τα σχόλια και οι υπογραμμίσεις δικά μου.)


[1]Μάλιστα! Ο Samuel Bretson. Που κατόπιν μικρής έρευνας στο διαδίκτυο, έμαθα πως ήταν ο μόνος στην Αγγλία που διήυθυνε σχολή μπάτλερ…

[2] Παρ’ όλα αυτά θα το κάνουμε…

[3] Εραλδική είναι η επιστήμη της μελέτης των οικοσήμων.

[4] «Δεν ξεύρετε τον Ταβερνιέ;;;!!!»

[5] Ε, που την πας την ελβετική;;;…

[6] Εμ! γι’ αυτό δε θα πάμε ποτέ μπροστά…

[7] Εμένα μου λες…

[8] Τι ωραία που τα λέτε!